facebook instagram

Stefan Półchłopek

Stefan Półchłopek urodził się 22 XI 1916 roku w Krośnie.

W 1935 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim na Wydziale Prawa. W Krynicy zamieszkał jeszcze w czasie studiów w 1937 roku. Po wybuchu wojny przyjmując pseudonim "magister" znalazł się wśród młodych ludzi, którzy zaczęli tworzyć podziemną organizację Związek Walki Zbrojnej.

W 1942 roku został aresztowany przez Gestapo i przewieziony z Krynicy do więzienia w Nowym Sączu, a następnie do Tamowa, skąd po upływie miesiąca przewieziono go do Birkenau. Pod koniec wojny trafił do obozów w Sachsenhausen i Buchenwaldzie. W 1945 roku wyzwolony przez Amerykanów powrócił do Krynicy. Ukończył studia, ale porzucił karierę prawnika.
 

Od powrotu do Krynicy przez prawie 65 lat, brał aktywny udział w życiu miasta, pracując zawodowo, działając społecznie w sferach kultury, sportu i turystyki, udzielając wywiadów, opracowując foldery turystyczne, pisząc artykuły o historii miasta i ludziach z nim związanych zgodnie ze swoim umiłowaniem Krynicy i hasłem: "Jak oka źrenicy strzeż piękna Krynicy". Energia i humor, a nade wszystko ogromny optymizm, to dewizy życiowe, którym hołdował zawsze i czynił to pomimo wielu ciężkich schorzeń.
 

Był znawcą historii Krynicy i wielu zabawnych anegdot, bohaterem filmów, książek i reportaży, w tym często wyświetlanego w kinach i TVP dokumentu Marka Piwowskiego "Magister Półchłopek".
Od 1946 roku Stefan Półchłopek tworzy Ośrodki Wczasowego Centralnego Związku Zawodowego Górników, a w 1948 roku jest organizatorem Funduszu W czasów Pracowniczych i zostaje pierwszym dyrektorem Krynickiego Okręgu Wczasowego FWP. Zwyciężają w nim jednak zainteresowania bezpośrednią pracą na polu kultury i oświaty, i od 1952 roku pełni funkcję Kierownika Kultury Krynickiego Uzdrowiska.

W Starym Domu Zdrojowym tworzy dział Kultury z biurem i Pracownią Plastyczną. W tym czasie, z jego inicjatywy, Sala Balowa Starego Domu Zdrojowego zostaje przystosowana do imprez artystycznych i staje się salą teatralną z garderobą, osobną klatką schodową, kasą teatralną i kawiarnią dla kuracjuszy, a na pierwszym piętrze Starego Domu Zdrojowego powstaje Centralna Biblioteka z czytelnią prasy.


Stefan Półchłopek jako kierownik Działu Kulturalnego zapewnia Krynicy mnogość i różnorodność imprez kulturalnych: teatralnych i muzycznych, folklorystycznych, wieczorów poetyckich i spotkań z wybitnymi powieściopisarzami. W latach 1954-57 organizuje na deptaku „Podwieczorki przy mikrofonie" składające się z występów artystów i zabawy tanecznej na świeżym powietrzu, którą osobiście prowadzi. Jest twórcą "Zimowych Dni Krynicy". Organizuje Wieczory Poetyckie przy pomniku Adama Mickiewicza.


W latach 1946-1957 był przedstawicielem terenowym "Gazety Krakowskiej" i "Tempa", a w latach 1973-79 pełnił społeczną funkcję kierownika sekcji imprezowej "Festynu z Dziennikiem". Festyny te począwszy od 1 września 1973 roku organizowane były rokrocznie z wielkim rozmachem: występy znanych zespołów muzycznych i tanecznych, wystawy, kiermasze, pokazy mody i ogni sztucznych, projekcje filmów w kinie i na deptaku. Wydawana była wtedy specjalna gazeta festiwalowa z aktualną kroniką fotograficzną.


Niewątpliwie największym wydarzeniem kulturalnym Krynicy od 1967 roku stał się "Festiwal im. Jana Kiepury". Festiwal jest autorskim pomysłem mgr Półchłopka dla rozsławiania Krynicy. Tworzył go od 1966 roku i organizował aż do XV festiwalu (czyli do momentu "upaństwowienia" festiwalu i przejęcia jego oragnizacji przez Urząd Miasta w 1981r.).  Zaproszona przez niego Marta Eggerth-Kiepura była gościem honorowym na I i VI festiwalu. W tym czasie w ramach festiwali odbywały się konkursy dyplomantów z wyższych szkół muzycznych oraz amatorów. Najlepsi brali udział w koncercie głównym z orkiestrą na scenie w Pijalni. Wielu z nich właśnie dzięki Krynicy rozpoczęło karierę artystyczną.

Marta Eggerth i Stefan Półchłopek na Deptaku podczas I Festiwalu fot. arch. Stefana Półchłopka
Marta Eggerth i Stefan Półchłopek na Deptaku podczas I Festiwalu fot. arch. Stefana Półchłopka

Dedykacja Marty Eggerth fot.arch.Stefana Półchłopka
Dedykacja Marty Eggerth fot.arch.Stefana Półchłopka

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stefan Półchłopek wykorzystując swoje umiejętności estradowe w latach 1966-1980 prowadził raz w miesiącu imprezę „Jan Kiepura w nagraniach i wspomnieniach" organizowaną przez Towarzystwo Muzyczne w Krakowie oraz imprezę "Krynica na wesoło".
Zainteresował i zaopiekował się słynnym krynickim malarzem-prymitywistą Nikiforem, przydzielając mu opiekuna, mieszkanie i występując do sądu o nadanie nazwiska artyście i ustalenie przybliżonej daty urodzenia. Zadbał również o częste wystawianie prac Nikifora.
Był założycielem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, a w roku 1974 zainicjował współpracę między Krynicą, a węgierskim uzdrowiskiem Hajduszoboszlo.
Tworzył Komitet Rozwoju Krynicy pełniąc w nim przez wiele lat funkcję sekretarza. Między innymi jego starania w Ministerstwie Kultury doprowadziły do zatwierdzenia, w połowie lat siedemdziesiątych, planów budowy Domu Kultury z wielką sceną teatralną, obok kina "Jaworzyna".


W latach 50. i 60. był inicjatorem słynnego eksperymentu nowosądeckiego. Sam niegdyś czynny sportowiec, aktywnie uczestniczył w pracach przy budowie i otwarciu lodowiska i Parku Sportowego. Przez wiele lat zasiadał w Zarządzie KTH. Był odpowiedzialny jako przewodniczący komitetu organizacyjnego Saneczkarskich Mistrzostw Świata w Krynicy za dwukrotne zorganizowanie tej imprezy w 1958 i 1962 roku. Mistrzostwa okazały się sukcesem nie tylko naszych zawodników, ale także samej Krynicy.


Był członkiem-założycielem PTT i PTTK, w którym przez wiele lat pełnił funkcję wiceprzewodniczącego, a potem wiceprezesa Zarządu.
Stefan Półchłopek w latach 1956-1963 piastował funkcję Przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej przyczyniając się do rozbudowy i unowocześnienia uzdrowiska. W 1956 roku pozyskał środki na budowę dwóch pierwszych w Krynicy bloków mieszkalnych na rogu ulic Kraszewskiego i Halnej.


W grudniu 1958 roku z jego inicjatywy Rada Narodowa zatwierdziła pierwszy „Plan rozwoju Krynicy", na bazie którego wykonane zostały następujące inwestycje ważne dla rozwoju miasta: doprowadzenie gazu do Krynicy, budowa osiedli mieszkaniowych Aleja Tysiąclecia, Źródlana, budowa kina ,.Jaworzyna", budowa ujęcia wody w Powroźniku i rozbudowa ujęcia na Czarnym Potoku, przebudowa węzła komunikacyjnego Kraszewskiego – Ebersa - Zdrojowa, budowa wielu asfaltowych ulic w tym Zieleniewskiego i Leśnej oraz drogi w Czarnym Potoku pod kątem planowanej i przygotowywanej już wtedy budowy linowej kolejki na Jaworzynę. Realizowane inwestycje wymagały pozyskiwania dodatkowych środków i akceptacji władz powiatowych, wojewódzkich i centralnych. Przewodniczący Prezydium świetnie sobie z tym radził nieustannie dążąc do urzeczywistnienia swojej wizji nowoczesnego uzdrowiska.


Na uwagę zasługuje fakt. iż w planie rozwoju uwzględniono drogę omijającą centrum Krynicy tj. od skrzyżowania ul. Sądeckiej i Słotwińskiej ponad obecną Szkołą Podstawową nr 1 z wylotem w Powroźniku. Wielokrotnie na kartach tego dokumentu z 1958 roku podkreślano, że "Perła wód polskich" jest nie tylko uzdrowiskiem, lecz również - ośrodkiem turystyki i sportów zimowych.
Stefan Półchłopek za swoją pracę i działalność wyróżniony został wieloma odznaczeniami m.in.: Krzyżem Kawalerskim „Polonia Restituta”, Krzyżem Oświęcimskim, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Dzbanem Krynicy oraz wieloma odznaczeniami resortowymi.
    

W czerwcu 2009 roku Rada Miejska w Krynicy-Zdroju nadała Stefanowi Półchłopkowi tytuł Honorowego Obywatela Krynicy-Zdroju.

 

Stefan Półchłopek zmarł 27.VII.2011r., a pogrzeb odbył się 1.VIII.2011r. Zmarły spoczął w rodzinnym grobowcu na krynickim Starym Cmentarzu.